Gerçek balı tüketici nasıl anlar?
Günümüzde özellikle bazı beslenme uzmanları balı zararlı, çok kalorili ve tüketilmekten kaçınılması gereken bir besin olarak göstermekte adeta balı yapay reçeller ve şekerlemeler ile aynı kefeye koymaktadır. Ancak bal, binlerce yıldır insanlar tarafından tüketilen en kıymetli besinlerdendir. Bal glikoz, fruktoz, demir, kalsiyum, fosfat, sodyum, klorür, potasyum, magnezyum gibi minerallerden oluşmaktadır. Ayrıca B1, B2, B3, B5, B6 vitaminleri açısından oldukça zengin bir besin kaynağıdır. Balın yararları hakkında daha fazla bilgi almak için linke tıklayabilirsiniz. Balın bu kadar faydalarından söz ederken elbette tükettiğimiz balın gerçek bal olduğundan emin olmalıyız. Peki gerçek balı tüketici nasıl anlar? Balda hileler nasıl anlaşılır?
Türk gıda kodeksine göre bal, bitki nektarlarının, bitkilerin canlı kısımlarının salgılarının veya bitkilerin canlı kısımları üzerinde yaşayan bitki emici böceklerin salgılarının bal arısı tarafından toplandıktan sonra kendine özgü maddelerle birleştirerek değişikliğe uğrattığı, su içeriğini düşürdüğü ve petekte depolayarak olgunlaştırdığı doğal üründür.
Balda hile üç türlü yapılmaktadır:
Balda Tağşiş
Tağşiş, orijinal ürüne yapay şekilde ilavelerin gerçekleştirilmesi ile yapılır. Balda tağşiş, gerçek balın miktarının artırılması için glikoz, fruktoz, sakkaroz veya invert şekerin ilavesiyle veya su ilavesi ile yapılabilmektedir.
Taklit
Gıda kodeksine göre taklit, ürünlerin, şekil, bileşim ve nitelikleri itibarıyla yapısında bulunmayan özelliklere sahip gibi veya başka bir ürünün aynısıymış gibi göstermektir. Balda taklit, tamamen früktoz, glikoz veya invert şurupların kullanılıp bu ürünlerin bala benzemesini sağlayacak şekilde bala renklendirici ve bal benzeri aroma katılmasıyla elde yapılmaktadır.
Balın belli yöreye ait olduğunun savunulması
Bazen çeşitli yörelere ait ballar karıştırılarak belli bir yöreye aitmiş gibi satılabilmektedir. Örneğin Kars, Erzurum balı gibi…
Kısacası bal gıda maddeleri arasında en kolay hile yapılan ancak tespiti en zor besinlerdendir. Tükettiğimiz balın gerçek olup olmadığının, hile olup olmadığını anlamak için pratikte kullanılabilecek yöntemler şunlardır:
Fiyat
Öncelikle Fiyat, hakiki Balın fiyatı 30 TL’ den aşağı olamaz. O nedenle bu üründe çok ucuza kaçmamak gerekiyor.
Balın Rengi
Balın rengi balın gerçek olup olmadığı konusunda çok ipucu vermez çünkü balın rengi çok açıktan çok koyuya kadar her tonda olabilir. Ancak hileli ballarda açık sarı rengi tutturmak çok daha kolaydır.
Balın Kokusu
Balın kendine has aromatik bir kokusu olmalıdır. Ancak hileli ballarda gerçek aromaya çok yakınını sağlayacak yapay aromalar kullanılabilmektedir. Bunun standart tüketiciler tarafından algılanması zordur. Ancak balın aslı sahipleri arılar bunu kolaylıkla algılar eğer imkanımız varsa gerçek olduğundan emin olduğumuz bail ile şüpheli balı ayrı tabaklara koyup arıların gelmesini izlemeliyiz. Her iki balı da yan yana koyduğumuzda arının geldiği bal gerçektir. Diğer bala gelmiyorsa sahte olma imkanı vardır.
Yakma-Yayılma-Dökülme Testleri
Gerçek bal oldukça yoğun ve yapışkandır. Akışkan bal, hileli şüphesi taşımaktadır. Balın yoğunluğunu anlamak için şu yöntemler kullanılabilir:
- Kibrit çöplerinden biri alınıp bala bulandığında ve bu kibrit çöpü kibrit kutusuna yapıştırıp kutu, bu çöp ile birlikte kaldırılmaya çalışıldığında çöp kutudan ayrılmaz ve kutu kaldırılabilir.
- Gerçek balı bir kaptan başka bir kaba aktarmak veya kaşıkla alıp başka yere koymak kıvamından dolayı uzun sürer.
- Baldan başparmağa biraz döküldüğünde bal akmıyorsa gerçektir.
- Gerçek balın su oranı oldukça düşük ancak karbonca zengin olduğundan kolaylıkla yanar.
- Balı düz, beyaz bir tabağa döküp üzerine oda sıcaklığında su döküp 4-5 saniye çalkalıyoruz. Gerçek bal altıgen şekli oluşturur.
- 70-80 derece su bulunan bardağa 1 kaşık kadar bal dökülür, gerçek bal tabana inme eğilimindeyken sahte bal dibe daha az çöker ve çoğunlukla çözünür.
- Bal bir bardak suda karıştırılır. Saf bal çözündüğünde daha bulanık, diğerinde ise daha berrak bir karışım elde ederiz.
- Ancak yukarıda belirtilen yöntemlerde yanılma payı olabileceğini unutmamak gerekir gıda sektöründe analizler çok daha profesyonel ve pahalı yöntemlere dayanmaktadır (Karbon izotop yöntemi gibi.)
Yorum Yap