Hemen her gün yumurtanın faydalarından ve günde en az 1 kere tüketilmesi gerektiğinden söz ediyoruz. Bu yazımızda yumurtanın nasıl ve ne kadar pişirilmesi gerektiğinden söz edeceğiz. Çünkü çiğ, az pişmiş veya çok pişmiş yumurtanın çeşitli zararları var.
Yumurtanın Sağlığa Faydaları
Yumurta sevilerek tüketilen ucuz protein kaynaklarından birisi. Yumurtanın en büyük özelliklerinden biri kırmızı ete oranla çok daha ucuz bir “kaliteli” protein kaynağı olmasıdır. 1 orta boy yumurta günlük protein ihtiyacının %11’ini karşılar. Yumurtanın içerdiği Omega 3 kalp hastalıkları, kanser gibi kronik hastalıklara yakalanma riskini düşüren bir besin maddesidir. Yumurta B vitaminleri açısından zengindir. Kasların ve kalbin normal fonksiyonunu devam ettirmesi için önemli olan B1 ve B2 vitaminleri, sinir ve sindirim sistemleri tarafından kullanılan B3 vitamini, normal bir büyüme ve gelişim için gerekli olan B5 ve B12 vitaminleri, bağışıklık sistemi için gerekli olan B6 vitamini, hormon üretiminde kullanılan B7 vitamini yumurtada bulunmaktadır. Yumurtada bulunan selenyum minerali yeterli miktarda alınmadığında hipotrioid, halsizlik, zihin zayıflığı gibi sorunlar görülebilir. Son yapılan araştırmalarda yumurta akında bulunan “peptit” adlı bileşenin yüksek kan basıncının düşürülmesinde etkili olduğu sonucu elde edilmiştir. Uzun dönemli eksikliğinde çocuklarda astım, yetişkinlerde bilişsel zayıflama, kanser, kalp ve damar hastalıkları riskini attıran D vitamini için en iyi kaynaklardan birisi yumurtadır.
Kalp-damar hastalığı olan, kan kolesterol düzeyleri ve diğer kan yağları yüksek seyreden bireylerde haftada 2 adet yumurta, üst üste 2 gün olmamak üzere tüketilmelidir. Sağlıklı bireyler ise günde 1 adet yumurta tüketmelidir.
Ancak böylesine yüksek faydalara sahip bu besinin doğru ve yeterli şekilde pişirilmesi önemlidir.
Çiğ yumurtanın zararları
Eski dönemlerden bu yana çiğ yumurtanın ses tellerine iyi geldiği ve hatta proteinin direk alınmasının daha yararlı olacağı ile ilgili inanışlar vardır. Ancak çiğ yumurta tüketiminin bazı riskleri vardır.
Yumurtanın çiğ olarak tüketilmesi sonucunda salmonella adı verilen bakterinin vücuda alınması sonucunda enfeksiyon meydana gelebilir. Bu bakteri özellikle mayonez gibi yumurtanın çiğ olarak kullanıldığı besinlerden insanlara geçmektedir. Salmonella enfeksiyonu ölümle sonuçlanabilecek çok ciddi boyutlara ulaşabilir.
Az Pişmiş (Rafadan) Yumurta
Yumurta beyazında avidin; sarısında ise B grubu vitaminlerinden Biyotin (B7) bulunmaktadır. Yumurta yeterince pişmediğinde avidin biyotini bağlayarak vücutta kullanılmasını engellemektedir. Biyotin saç ve cilt sağlığı için oldukça önemli bir vitamindir. Yumurtanın yeterince pişirilmesi ile avidin adlı proteinin yapısı bozulur ve biyotini bağlayamaz hale gelir. Böylece biyotin gerekli vücut fonksiyonlarını yerine getirebilir.
Çok Pişmiş Yumurta
Demir eksikliği anemisinde günde bir yumurtanın doğru bir tercihtir. Ancak yumurta 10 dakikadan fazla piştiğinde veya piştikten sonra kaynar suyun içinde bekletilmeye devam edildiğinde yumurta sarısı etrafında ’demir sülfür halkası’ olarak bilinen bir yeşil-gri halka meydana gelir. Yani artık demir bağlanmış ve kullanılamaz hale gelmiştir. Bu durum demirden yararlanmamızı engeller.
Demir eksikliği anemisinde metabolizma yavaşlar, halsizlik, yorgunluk, odaklanma sorunları, hafızada güçlük, sabah yataktan zor kalkma, ders/iş başarısının olumsuz etkilenmesi, saç dökülmesi gibi olumsuz belirtiler ortaya çıkar.
Ayrıca yüksek sıcaklığa uzun süre maruz kalan yumurtadaki sağlıklı yağlar olan Omega 3 ısı ile bozunarak trans yağa dönüşür. Bu da vücut için faydalı olan bir yağın zararlı hale dönüşmesi anlamına gelmektedir.
Sonuç Olarak
Az ve çok pişmiş yumurtanın zararı malum. Yumurta kaynamış olarak tüketilmek istendiğinde arzu edilen kıvama göre su kaynamaya başladıktan sonra 3 ile 5 dakika arasında ocaktan alınmalıdır. Bu süre mutlu yumurtalar ve mutlu insanlar demektir 🙂
Yorum Yap