Besinler ile İlgili Bilgiler Püf Noktalar

Gıdalarda Satış Amaçlı Kullanılan İfadeler Ne Anlama Geliyor?

Gıda sektörünün satış becerisi tüketici üzerinde oluşturulan algıya bağlıdır. Bu algı da reklamlarda, ambalajlarda satış amaçlı kullanılan ifadeler ile oluşturuluyor.

Peki bizler ne yiyor ne içiyoruz? Ne kadar farkında olarak tüketiyoruz? Bilinçli gıda tüketmek istiyorsak yapılması gereken en önemli şeylerden birisi etiket okuma alışkanlığını geliştirmek ve ambalajların üzerinde yer alan cümleleri doğru yorumlayıp tercihlerimizi ona göre yapmak. Bu yazımızda günlük hayatta doğal ve sağlıklı sanıp çokça tükettiğimiz ürünler ile ilgili bazı bilgilendirmeler yapacağız.

Hiçbir Koruyucu Katkı Maddesi İçermez!

Son zamanların en çok kullanılan cümlesi ve üzerine ince düşünmedikçe çoğumuzda “Bu ürün hiçbir katkı maddesi içermiyor” algısı oluşturuyor. Ancak gıda katkı maddeleri yalnızca koruyuculardan oluşmuyor. Koruyucu türdeki katkı maddelerinin yanı sıra renklendirici, aroma verici, kıvam artırıcı amaçlı kullanılan bir dolu katkı maddesi var.

Katkı maddesi

Her türlü abur cubur, şeker ve şekerleme; hazır meyve suyu ve reçeller; kola gibi gazlı içecekler; hazır meyveli yoğurt ve pudingler; hazır çorbalar, hazır soslar, ketçap, mayonez; baharat ve köfte karışımları, her türlü cips bunlar gerektiğinde koruyucusuz üretilebilir ancak tüketicinin albenisini kazanmaya yardımcı olacak diğer katkı maddelersiz asla!

Bu nedenle ambalajının üzerinde bu tür iddialı ifade barındıran ürüne temkinli yaklaşın. Çünkü eğer gerçekten hiçbir katkı maddesi içermeseydi o durumda “Hiçbir katkı maddesi içermez” veya “Tamamen doğal” yazarlardı değil mi? Ürünün arkasını çevirin ve yalnızca 30 saniyenizi ayırarak içindekiler kısmına göz atın.

Doğal Kakı Maddesi ve Doğala Özdeş Katkı Maddesi Arasındaki Fark

Etiketleri okuduğumuzda sıkça karşılaştığımız bir ifadedir “Doğala özdeş” özellikle aromalar için kullanılır örneğin “doğala özdeş vanilya aroması gibi” ve çoğumuzda doğal katkı maddesi algısı oluşturur. Ancak doğal ve doğala özdeş katkı maddeleri tamamen farklıdır.

Bu bakış açısıyla katkı maddeleri 3’e ayrılır:

  1. Doğal katkı maddeleri: Pancar suyundan elde edilen kırmızı renklendirici Betanin gibi katkı maddeleridir. Pancar suyu son zamanlarda meyveli yoğurt, çilekli puding ve çilekli, vişneli dondurmalarda sıkça kullanılıyor.

  1. Doğala özdeş katkı maddeleri: Doğada var olan bir bitkinin özünün kimyasal olarak birebir taklit edilmesiyle elde edilir. Vanilya gibi

  1. Yapay katkı maddeleri: Tamamen kimyasal olarak üretilmiştir. Doğada bulunmaz. Sakarin gibi

Mevsiminde Toplanan Domateslerden Üretildi!

Ketçapların üzerinde sıkça gördüğümüz bir ifade. Ketçabın domatesten üretildiği herkes tarafından bilinen bir gerçek. Elbette bir ketçap üreticisi ketçabı mevsiminde toplanan domateslerden üretecek. Serada üretilmiş kilosu 4-5 liraya satılan domatesten ketçap üretmeye çalışsaydı sanırım zarar etmemek için 30-40 lira fiyat biçmesi gerekirdi. Yani bizi düşündüğü için değil kendini düşündüğü için zaten mevsiminde üretim yapmak zorunda.

Ketçap

Ancak bu ifade ambalaj üzerine konularak tüketicide doğal algısı oluşturulmaya çalışılıyor. Yine tek bir hareketle ürünün arkası çevrilmeli ve içindekiler kısmına göz atılmalı. Bu ifadeye yer veren markanın etiketini incelediğimde koruyucu ve kıvam artırıcılara rastlamıştım.

Nar Ekşisi Sosu/Nar Ekşili Sos

Nar ekşisi son yıllarda salatalar, kısırlara lezzet katmak için kullanılan en önemli soslardan biri. Pahalı/ucuz nasıl lokantaya gidersek gidelim masanın üzerinde gördüğümüz ve çoğumuzun limon yerine tercih ettiği bir lezzet haline geldi.

Ancak burada da ambalaj dilini anlamak büyük önem teşkil ediyor. “Nar Ekşisi” ve “Nar Ekşili Sos” tamamen farklı şeyler. Nar Ekşisi %100 nar suyundan üretilmiş olmalı ve ambalaj ile etikette de bu ifadeye yer verilmelidir.

Nar ekşisi

Ancak nar ekşili sos denildiğinde içerisine kıvam artırıcı olarak nişasta, renklendirici, fruktoz şurubu ve koruyucu ekleyebiliyorlar. Biz de nar ekşisi tükettiğimizi sanarak bol kalori ve katkı maddesi almış oluyoruz. %100 genelleme yapamamakla birlikte lokantaların çoğunda nar ekşili sos olduğunu söyleyebilirim. Marketten satın alırken de aynı noktaya dikkat etmelisiniz. Zaten fiyatı kendini belli eder…

Ödül İfadeleri

Bir firmanın ürettiği bir ürün konusunda ödül alması elbette iyi algı oluşturan bir unsurdur. Örneğin üstü lezzet ödülü alan bir firma çok hijyenik koşullarda veya katkı maddesi kullanmadan üretim yapmıyor olabilir. Bir alanda ödül alınmış olması o ürünün mükemmel bir gıda olduğunu kanıtlamaz.

Günlük C Vitamini İhtiyacının %100 üne Yakınını Karşılayan Meyve Suları

Bakın işte burada ambalajda veya tanıtımda yapılan bir yanlış anlatım veya kandırmaca yok. Gerçekten de yapılan analizler ile o meyve suyunda günlük ihtiyacın %100 e yakınının karşılanabildiği doğrulanıyor.

Burada önemli olan vücuda alınan fazla C vitaminin yaratacağı olumsuz etkilerin farkına varmak. Maalesef fazla C vitamini böbrek taşı oluşumuna neden oluyor. Ayrıca vücudumuzda karaciğer hücrelerinde bulunan sitokrom p450 enzim sistemi, aldığımız ilâçların karaciğerde metabolize edilerek zararsız hale getirilmesinde rol oynar. Fazla C vitamininin bu sistemi bozduğu yönünde bulgular mevcuttur.

Meyvesuyu
1 bardak meyve suyunun günlük C vitamini ihtiyacının tamamına yakınını karşılıyor olması doğru bir yaklaşım değildir.

Biz C vitamini ihtiyacımızın tamamına yakınını bir kutu meyve suyundan aldığımızda gün içinde tükettiğimiz salata, meyve ve diğer besinlerden aldığımız C vitamini fazladan olmuş oluyor.