ŞAP Salgını, Bulaşma Yolları

Son günlerde et sektöründe yeni bir alarm var: ŞAP.

Doğal olarak biz tüketicilerin aklına şu soru geliyor: Şap hastalığı etler ile bulaşır mı? Et tüketimine ara mı vermeliyiz? Aklınızdaki bu sorulara cevap veriyoruz.

Şap hastalığı, Evcil veya yabani tüm çift tırnaklı hayvanlarda görülebilen, kronik durumlarda zayıf ve yavru hayvanlarda ölüme sebebiyet veren, genellikle et, süt kaybına dolayısıyla tarım sektöründe ekonomik kayba sebep olan viral bir hastalıktır. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca ihbarı mecburi hastalıklar arasında yer almaktadır. Hastalığın öldürücülük seviyesi düşük olmasına rağmen hızla yayılır.

Hastalıklı hayvanlarda süt ve et veriminde kayıp, gelişmede gerilik, gebe hayvanlarda düşük, tedavinin masraflı olmasından dolayı tarım sektöründe ekonomik kayba sebebiyet verir.

Peki bu hastalık hayvanlardan hayvanlara nasıl bulaşır?

Şap virüsü, karada rüzgar yoluyla kilometrelerce uzaklara taşınabiliyor. Suda ise mesafe daha da artıyor.

• Hasta hayvanların sağlamlara teması, virüsün solunması

• Hasta hayvanların birbirleriyle direkt teması

• Suni döllemede hastalıklı spermlerin kullanılması

• Hastalık etkeninin bulaşmış olduğu yataklık, yem, su, nakil araçların hasta olmayan hayvanlar ile teması

• Sağımcının giysi ve elbiselerine, çizmelerine bulaşmış olan mikrobun yine sağımcı yolu ile sağlam hayvanlara bulaşması

• Virüs uzun süre etlerde, iliklerde, kemiklerde iç organlarda yaşayabiliyor. Bu nedenle hasta hayvandan elde edilen yemler ile beslenen hayvanlara geçebilmektedir. Ancak yem ısıl işleme tabi tutulmuş ise hasta hayvandan üretilmiş bile olsa bulaşma gerçekleşmez.

• Virüs, 60-65 °C 30 dakikada, 85 °C ise hemen tahrip olur. Dolayısıyla sütü kaynatmak, eti tekniğine uygun biçimde pişirmek virüsü temizler.

Hastalığın yayılmasının önlenmesi için:

• Ahırların duvarları, tabanı, yemliği kolay dezenfekte edilebilecek malzemeden inşa edilmeli ve dezenfeksiyonu düzenli bir şekilde yapılmalıdır.

• Bakıcıların ahıra girerken özel elbise ve çizme giymeleri sağlanmalı ve başkalarının ahıra girmelerine izin verilmemelidir.

• Bakıcıların veya hayvanların ahıra giriş-çıkışta üzerine basacakları dezenfektanlı paspasların kapı önlerinde bulunması gerekmektedir.

• Sağımlardan önce ellerin, memelerin ve sağım ekipmanlarının her seferinde dezenfeksiyonuna titizlikle dikkat edilmelidir.

• Hayvanlar sistemli olarak şap hastalığına karşı koruyucu olarak aşılatılmalıdır.

• Bölgeye yeni getirilen hayvanların hastalığı taşıyıp taşımadığı takip edilmelidir.

• Aşısız hayvanlar ahıra sokulmamalıdır.

• Hastalıktan şüpheli hayvanlar hemen ayrı bir ahıra alınmalıdır.

• Hasta hayvanla ilgilenen bakıcı diğer ahırlara girmemeli, giydiği elbise ve çizmeler o ahırda kalmalıdır.

• Hasta hayvanın bulunduğu ahırdan çıkarılan artık yem ve altlıklar derhal yakılmalıdır.

Şimdi geliyoruz asıl sorumuza İnsanlara bulaşır mı?

Hastalık zoonaz bir hastalıktır. Yani etki ettiği canlı grubu hayvanlardır. İnsanlar için tehlikeli değildir. İnsanlar, virüsten etkilenmiş bir hayvanın etini tüketmekle veya diğer insanlardan hastalığı kapamaz.

Ancak Hasta hayvanların derilerine ve ağızlarına temas edilmesi, yeterince kaynatılmamış hastalıklı sütün içilmesi, çiğ süt kullanılarak yapılan peynirlerin yenmesi, yeterli ısıl işlem yapılmamış etlerin yenmesi sonucunda insanlara bulaşabilir. Hastalık alan kişide ateşlenme, yorgunluk, ağız, gırtlak ve boğazda kesecikler ile kol ve bacaklarda ağrılar gözlenebilir. Ağız, göz ve parmak aralarında küçük su kesecikleri görülebilir. Ancak bunlar oldukça nadir görülebilecek durumlardır.

Yine de yalnıza şap hastalığından etkilenmemek için değil, etten ve sütten bulaşabilecek her türlü hastalık için şu noktalara dikkat etmek gerekir:

• Açık süt kullanılıyorsa tüketilmeden önce kaynatılmalıdır.

• Etler güvenilir yerlerden alınmalıdır.

• Çiğ et ve çiğ etten üretilen ürünler (etli çiğ köfte) tüketilmemelidir. Etler güzelce pişirilmelidir.

• Çiğ ete temas edildikten sonra eller güzelce yıkanmalıdır.

• Et kesimi için kullanılan tahta ve sebzelerin kesimi için kullanılan tahta muhakkak farkı olmalıdır. Mümkünse et ürünlerinin kesimi için kullanılan malzemeler camdan üretilmiş olmalıdır.

• Donmuş etler en fazla 1 kere çözündürülmeli, çözündürüldükten sonra yeniden dondurulmamalıdır.

• Çözünme işlemi bir gece önceden buzdolabına indirme ve ya mikrodalga fırında yapılmalı, kesinlikle su içerisinde, kalorifer üzerinde, oda sıcaklığında çözündürme yapılmamalıdır.